Dzieki GNOM. Na niektorych mapach mozna dopatrzec sie naprawde ciekawych rzeczy, np. na jednej z nowoczesniejszych prezentowanych przez Ciebie map, moja uwage zwrocil dziwny przebieg obecnej ul. Lokietka w okolicy dzisiejszego parkingu kolo Romeo i Kauflandu (na rysunku zaznaczone niebieskim okregiem). Wyglada to mniej wiecej tak, jakby jadac od strony Pawlowa przebieg ulicy raptownie skrecal w lewo, by zaraz rownie raptownie skrecic w prawo (omijajac park dzisiejszego szpitala). Czy to przeklamanie mapy, czy tez moze odcinek, ktory znamy dzisiaj zostal po prostu dobudowany (zaznaczylem na czerowno)?
Inne z kolei pytanie dot. starego kanalu Odrzanskiego, ktory pojawia sie juz na mapach, na ktorych Brzeg byl jeszcze forteca (chyba, ze nie jest to kanal, a jedynie dawny ciek wodny). Kiedy pierwszy kanal zostal wykopany?
Proponuje jeszcze zwrocic uwage na dlugi i prosty ciag ulic Ziemii Tarnowskiej, Ofiar Katynia, Kamiennej, prowadzacy do centrum miasta.
mapa.PNG
Plik ściągnięto 62 raz(y) 652,84 KB
Ostatnio zmieniony przez kwm 2019-01-29, 11:33, w całości zmieniany 1 raz
To nie przekłamanie- obecny prosty kawałek idzie przez dawny cmentarz- oryginalnie droga biegła jak na mapie- jest też do zobaczenia dziś - po niej wjeżdża się na parking do kauflanda , obok kaflarni, dawnego urzędu skarbowego, a dalej stoją dwie kamieniczki, aby dziś wjechać na ul. Szkolną. Spójrz na ten fragment w google maps
Ostatnio zmieniony przez GNOM 2019-01-29, 11:42, w całości zmieniany 1 raz
Tak jest. Na potwierdzenie zamieszczam widok z google maps. Zielony skwerek przy parkingu obok kaflarni byl zatem czescia cmentarza (obecenego parku szpitala).
Zbocznikowanie kolana dzisiejszej ulicy Łokietka przez cmentarz nastąpiło już przed wojną, bo jest widoczne na przedwojennych planach miasta, np. tym kilka przyczynków wyżej. Niestety nie znalazłem w brzeskiej literaturze żadnej konkrektnej informacji na ten temat, a jedynie mglistą wzmiankę, że w ramach tzw. robót publicznych w okresie kryzysu gospodarczego i bezrobocia w latach 1925 – 1927, wówczas powstał również brzeski stadion, dokonano rozbudowy Logaustrasse jako trasy wylotowej z miasta. Być może kolano ścięto więc właśnie wtedy.
Dosyć kręty przebieg traktu prowadzącego do Opola i dalej na Górny Śląsk, bo należy uwzględnić również zakręt ul. Piastowskiej koło poczty, może mieć paradoksalnie związek ze wspomnianym przez kwm-a długim i prostym ciągiem ulic Ziemi Tarnowskiej, Ofiar Katynia i Kamiennej, prowadzacym do centrum miasta. Wiąże się to z tym, że aż do XVII w. na trakt górnośląski prowadziła Brama Opolska, stojąca mniej więcej na skrzyżowaniu ulic Chrobrego, Dzierżonia i Kamiennej. Trakt przebiegał przez przedmieście Nowe Domy (Ofiar Katynia) i dalej w stronę Kruszyny. Gdy w w latach 80. XVII w. rozbudowywano brzeską twierdzę, trakt górnośląski poprowadzono przez Brzeską Wieś (Stary Brzeg) i Pawłów. Brama Opolska, dotąd jedna z głównych bram miejskich, zamknięta już podczas wojny 30-letniej, została wtedy ostatecznie zdegradowana do furty dla pieszych, a jej funkcję przejęła pobliska Brama Starobrzeska, odtąd zwana Nysańską, znajdująca się na skrzyżowaniu ulic Długiej, Piastowskiej i Chrobrego. Tak bliska lokalizacja drugiej bramy wydaje się nieco dziwna i być może była spowodowana bezpośrednim sąsiedztwem Brzeskiej Wsi, która, nim znalazła się w swoim obecnym miejscu przy ul. Starobrzeskiej, była kilka razy przenoszona dalej od miasta w związku z rozbudową twierdzy, podobnie jak cmentarz ewangelicki i kościół Trójcy Św. Pierwotnie Brzeska Wieś leżała gdzieś w okolicach ulic Piastowskiej i Powstańców Śląskich, czyli dawnej ul. Ogrodowej, wytyczonej w 1780 r. przez stary cmentarz i ogrody Brzeskiej Wsi. Być może Brama Starobrzeska powstała później od Opolskiej, co może się z kolei wiązać z hipotezą, że pierwotnie obszar miasta ograniczała od południa linia późniejszej ul. Długiej i dopiero później został on poszerzony o pas po linię późniejszej ul. Chrobrego.
Dawna lokalizacja Brzeskiej Wsi może być też powodem istnienia zakrętu ul. Piastowskiej przy poczcie, który nawiasem mówiąc, również planowano ściąć – w latach 30. opracowano projekt połączenia dzisiejszych ulic Chrobrego i Łokietka: odcinek fosy przy poczcie miał zostać zasypany, a na jego miejscu miał powstać trójkątny plac.
Pierwszy kanał żeglugowy przekopano w 1842 r., przypuszczalnie wykorzystując częściowo Starą Odrę. Na planie twierdzy z 1766 r. rzeczywiście widoczny jest jakiś wpadający do Odry ciek wodny, jak się wydaje skanalizowany. Przypuszczalnie chodzi jednak o część wspomnianego wyżej starorzecza, które – jak to można prześledzić w sąsiednim wątku o Ogrodzie Abrahama – rozlewało się dość szeroko, tracąc się w końcu w mokradłach. Końcową część cieku z przerzuconym nad nim mostem przedstawiono na rycinie z początku XIX w.
Jednak żegluga odbywała się bez wątpienia na Odrze. Statki płynące w dół rzeki spływały po jazach, a płynące w górę rzeki wciągano specjalną windą/ podnośnią na Kępie Młyńskiej. W latach 1745 – 1750 na kępie zbudowano śluzę z mocnego drewna dębowego, która w 1775 r. była już w bardzo złym stanie i musiano ją odremontować. Śluzę tę przedstawiono na planie z 1766 r. – patrz powiększenie. Być może – o ile dobrze interpretuję rysunek - na jazie młyńskim widoczna jest też wspomniana winda do wciągania statków, ale mogę się mylić.
Warto też zwrócić uwagę na widoczne w prawym górnym rogu młyny – u góry Niemiecki z pięcioma kołami młyńskimi, a poniżej Polski z siedmioma. W lewym dolnym rogu widoczny jest tartak z dwoma kołami.
W latach 1804 – 1807 śluzę zbudowano na nowo z kamienia. Jednorazowo mieściły się w niej dwa statki, a wodę wypompowywano przy użyciu maszyny parowej. Gdy w 1842 r. przekopano w końcu kanał żeglugowy i zbudowano na nim nową śluzę, starą na Kępie Młyńskiej rozebrano i zasypano.
W wątku o Ogrodzie Abrahama była mowa o tym, że cech rybaków posiadał prawo połowu ryb w rozlewisku Starej Odry. W związku z tym można wysnuć hipotezę, że wspomniany wyżej ciek wodny, wpadający do Odry, był być może kanałem umożliwiającym dopłynięcie do tego rozlewiska.
...można wysnuć hipotezę, że wspomniany wyżej ciek wodny, wpadający do Odry, był być może kanałem umożliwiającym dopłynięcie do tego rozlewiska.
Tak właśnie było. Potwierdza to plan Brzegu i okolic z 1807 r. Nie przypadkiem także ujście starego kanału żeglownego do rzeki znajdowała się dokładnie w miejscu starszego cieku wodnego Alte Oder wpływającego do Odry.
Na powyższym planie z 1807 r. na wyspie Abrahama z obiektów gospodarczych znajdował się jedynie skład drewna (Holzplatz) oraz wapiennik (Kalkosen). Czy jest to wspomniany w innym miejscu wapiennik Frankego? Czy wiadomo coś więcej o tej postaci?
W maszynopisie Richtsteiga, w zeszycie opisującym lata 1840 - 1890 mowa jest jedynie o tym, że nieopodal wybudowanego w 1820 r. młyna papierniczego Grossa i Falcha działał dwupiecowy wapiennik Frankego, a naprzeciw, na lewym, tj. miejskim brzegu Odry - wapiennik Mühmlera. Oba wapienniki zaznaczono na planie z 1860 r.
W roczniku 1846 Tygodnika Brzeskiego dla Czytelników ze Wszystkich Stanów zamieszczono sprawozdanie z działalności magistratu, w tym skład różnych gremiów i komisji. Fabrykant wapna Franke figuruje tam jako członek deputacji budowlanej od 1842 r., a jego konkurent, fabrykant wapna Mühmler jako zastępca deputowanego miejskiego. Mühmlerowi poświęcono przy tym nieco więcej uwagi: obywatel miejski od 1829 r., naczelnik okręgu w latach 1837 - 1843, członek komisji klasyfikacyjnej podatku stanowego od 1841 r., zastępca członka od 1844 r.
W zbiorach cyfrowych Szukajwarchiwach po linkiem
https://szukajwarchiwach.pl/45/1242/0/13.2/3145/str/1/1/15#tabSkany
znajdują się akta w sprawie zakładania korzystnych pieców do wypalania wapna i cegieł z paleniskami na węgiel, wedle wzorów ze Świdnicy i Świebodzic. Są tam również rysunki.
Witam, czy kolego GNOM posiadasz jedynie mapy Brzegu? Czy również Opolszczyzny i dś? Może coś na wymianę, zaraz przysiądę i wkleję ale niestety fragmenty tylko bo całych nie mogę
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum