Będąc w Brzegu Czeski Poeta, MIlos Dolezal zapytał mnie skąd groby Czechów na miejsocwym cemntarzu, nie za bardzo potrafiłem mu odpowiedzieć kojarząc je raczej z Lamsdorfem/ Łambinowicami. Czy to mozliwe żeby tutaj trafili jacys CZesi z Lamsdorf? Czy w ogole tam byli? Skąd Czesi w Brzegu w latach IIWW? Czy ktos coś wie, bo głupi byłem zupełnie ale obiecałem Milosowi że sie dowiem czegos i dam mu znać.
Ostatnio zmieniony przez smooth 2007-05-14, 08:28, w całości zmieniany 1 raz
To są groby Czechów, którzy zgineli lub umarli w brzeskim Zuchtausie, tj. w więzieniu o obostrzonym rygorze, które stało na miejscu dzisiejszego Alberta, przy zbiegu ulic Chrobrego i Długiej. Zwłoki tych więzniów zostały ekshumowane (nie wiem, gdzie oni byli pierwotnie pochowani) i przeniesione na cmentarz przy ul. 1-go maja. W 1968 E. Svoboda, bodajże 1-wszy sekretarz czechosłowackiego odpowiednika polskiej PZPR (może się mylę, więc prosze mnie poprawić) był na tym cmentarzu w towarzystwie gen Spychalskiego. To było nie lada wydarzenie.
Poprawiam!
Wedlug moich informacji w kilka tygodni po wyzwoleniu Brzegu, na końcu cmentarza przy obecnej ul. Makarskiego znaleziono kilkanaście rzędów kopców, kóre świadczyły, że tam kogoś pochowano, z nielicznych zachowanych metalowycy tabliczek ustalono, że pochowano tam 166 Czechów. Jest na ten temat jedyna niewielka i dość stara publikacja: Leszek Izbiński, Patrioci czescy w brzeskim więzieniu (1942-1944), Opole 1965.
Groby te rzeczywiście odwiedził w 1969 (nie w 1968) generał Ludwik Svoboda, czeski działacz partyjny państwowy, wtedy jako Prezydent Czechosłowacji.
Towarzyszyli mu: ówczesny Przewodniczący Rady Państwa marszałek Marian Spychalski i ówczesny Minister Obrony Narodowej generał Wojciech Jaruzelski.
Parę lat wcześniej był tam też I sekretarz KC Komunistycznej Partii Czechosłowacji Antonin Novotny.
Ostatnio zmieniony przez tadjurek 2007-05-14, 22:09, w całości zmieniany 2 razy
To jest ciekawa informacja i dość prawdopodobna, gdyż przy ul. Makarskiego był (i jest) nowy cmentarz katolicki. Ci czesi musieli być katolikami, co jest bardzo prawdopobne, bo gdyby byli ewangelikami, co jest mało prawdopodobne, byliby pochowani na nowym cmentarzu ewangelickim przy ul. Starobrzeskiej. Ciekawe tylko, za co zostali osadzeni ci Czesi w brzeskim Zuchtausie.
Ostatnio zmieniony przez Brieger 2007-05-15, 07:17, w całości zmieniany 1 raz
pamiętam jakiś czas temu dostałem (ja i kilka osób z grupy) od swojego profesora polecenie abym się udał do opolskiego archiwum i odnaleźć notatki o tych czechach, w sumie z tego co pamiętam to były tam dokumenty ponad 40. niestety niemieckiego nie znałem i nadal nie znam i nie wiem za co tam siedzieli ale wiem że mój profesor potrzebował tych dokumentów do swojej pracy(jakąś książkę wtedy pisał)więc możliwe że gdzieś jest to opisane ale nie wiem co i jak...
Z chwilą wybuchu IIWW miasto Brzeg posiadało dwa więzienia. Jedno bardziej nowoczesne na obecnej ulicy Chrobrego, zbudowane w miejscu dawnego bastionu MARK po wyburzeniu na rozkaz Napoleona dawnych fortyfikacji z czasów Fryderyka II.
Drugie więzienie, będące pozostałością czasów austriackich i wczesnopruskich, znajdowało się dokładnie w miejscu obecnego Alberta. Społeczność niemiecka miasta Brzegu, dla rozróżnienia tych obiektów używała zazwyczaj określeń : GEFANGNIS (więzienie) dla pierwszego i ZUCHTHAUS (ciężkie więzienie) dla drugiego obiektu.
Dzieje Zuchthausu sięgają przełomu XVII i XVIII wieku. Po 1933 r. osadzano w nim niemieckich komunistów i antyfaszystów, w czasie wojny w jego murach przebywali m.in. Cyganie i Żydzi, oczekujący na deportacje.
Z zapisów w księgach rejestracji osadzonych, Czesi występują już od 1939 roku. Prawdopodobnie po utworzeniu w okupowanych Czechach - Protektoratu Czech i Moraw naziści pozbawiali wolności dawnych opozycjonistów i część z nich (wobec przepełnienia tamtejszych więzień) trafiła do Brzegu. W 1942 r. po zamachu na Protektora Czech i Moraw - Reinhardta Heydricha - transporty z Czech przybrały charakter masowy. Zmuszani do ciężkiej pracy, niedożywieni, a przede wszystkim nieludzkotraktowani - masowo też umierali.
Wiosną 1945 roku, w oddalonej częsci cmentarza przy obecnej ulicy Makarskiego odkryto kilka kopców, będących masowymi mogiłami. Z układu ciał wynikało, że były one grzebane w miarę dowożenia, a po wypełnieniu wykopu - całkowicie zasypywane. Przy zwłokach znaleziono metalowe tabliczki, różniące się jednak od wojskowych znaczków identyfikacyjnych. Ogółem ekshumowano 166 zwłok.
Wydaje się, że napis "Tu spoczywa 166 jeńców czechosłowackich..." umieszczony na tablicy pamiątkowej - nie jest w pełni adekwatny. Nie byli to jeńcy wojenni, ale bojownicy o wolną Czechosłowację o orientacjach antyfaszystowskich.
Zainteresowanych tematyką odsyłam do wydanej przez wrocławski IPN książki Andrzeja Kurka Czesi w więzieniach okupowanej Europy, Wrocław-Opole 2006. Jest tam obszerny fragment poświęcony obywatelom Czechosłowacji więzionym w Brzegu. Książka zaopatrzona jest ponadto w aneksy: Lista więźniów narodowości czeskiej osadzonych w więzieniu w Brzegu (aneks 2) oraz Lista więźniów narodowości czeskiej zmarłych w Zuchthaus Brieg (aneks 3).
Książka zaopatrzona jest ponadto w aneksy: Lista więźniów narodowości czeskiej osadzonych w więzieniu w Brzegu (aneks 2) oraz Lista więźniów narodowości czeskiej zmarłych w Zuchthaus Brieg (aneks 3).
Zbigniew Tobjański, Czesi w Polsce, Kraków 1994, s. 181-182:
Jedną z najliczniejszych grup więźniów politycznych w Brzegu stanowili obywatele czechosłowaccy. Na podstawie materiałów archiwalnych i grobów ustalono 166 zamordowanych tam obywateli czechosłowackich. Można sądzić, że w więzieniu w Brzegu zginęło znacznie więcej Czechów i Słowaków, bowiem podana liczba obejmuje jedynie lata 1942-1944. Wszyscy przybywający tam więźniowie skazani byli za przygotowanie "zdrady stanu". Zajmowali się oni pracą konspiracyjną na terenie Protektoratu Czech i Moraw. Władze więzienne podawały zawsze jako powód zgonu zapalenie płuc względnie wadę serca. Przy więzieniu w Brzegu znajdował się zakład ślusarski i zakład stolarski, w którym zatrudniano więźniów. Więźniowie byli bardzo słabo odżywiani. Stosowano kary, wycieńczenie, złe odżywianie, złe warunki higieniczne sprzyjały rozprzestrzenianiu się chorób. Więźniowie nie mieli prawa otrzymywać żadnych paczek żywnościowych, cieplej bielizny ani leków. Pozbawieni podstawowych leków, z powodu wyczerpania i brutalnego traktowania masowo ginęli. Pod koniec 1944 r. ewakuowano obóz w głąb Rzeszy. Każdego dnia po drodze umierało po kilkanaście osób. Po przejściu Sudetów załadowano ich do wagonów i przywieziono do Bawarii. Tam doczekali się wyzwolenia. Przy życiu pozostała niewielka garstka licząca kilkadziesiąt osób, wśród których znajdowali się Czesi.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
to naprawde zaskakujące 
sam tego szukałem w archiwum
Nasze Serwisy:
Nasze Serwisy:
